ખુદાનો ખોફ કૈં રાખી, શરમ કૈં આંખની રાખી,
હવે ફેરાવવો બસ કર અરે શયતાનનો ચરખો.
કર્યું છે દમ બ દમ નમવું શરૂ મેં જ્યારથી કદમે
અરે કાતિલ આ ત્હારૂં ઉપાડ્યું ત્યારથી તેં તેં!
ખુદાને જે કદમ ઝૂકે કદમ ત્હારે ઝૂક્યું શિર તે!
મગર કૈં ખ્યાલ તેનો ના! હવે હદ આવી પ્હોંચી છે.
ન ધર હદ ઉપરે પગલું, તહીં આતશ જળે હરદમ
કબૂતર દિસતું તે તો બને છે શેર ત્યાં, ઝાલિમ!
જફામાં શીદને જાવું? કર્યો તે ઝુલ્મ ભૂલી જો,
તને પેદા કરી તે તે ખુદાનો હું ય છું બન્દો.
ન ધર હદ ઉપરે પગલું, તહીં ના ઝુલ્મ આ ચાલે,
સિતમગર શિરે ત્યાં તો સિતમ હરગિઝ ફાવે છે!
તહીંની ખાકમાં શાને થવાને ખાક તું ચાહે?
અરે! ઇન્સાન થા યા તું ખુશીથી સ્વાદ જા એ લે!
૧૬-૫-૧૮૯૬
અતિ મોડું
અતિ મોડું મોડું વદન તુજ 'ચાહું' કહી શક્યું
અને મ્હારું હૈયું સમજી નવ વ્હેલું કંઈ શક્યું;
હતી તું તો શિષ્યા, રમતમય એ ચાલ તુજ સૌ,
અહો! કોડે હેતે હૃદય મમ એ લાડ પૂરતું.
મને - ના જાણ્યું કે - હૃદયરસભોક્તા કરીશ તું,
તને જે અર્પેલું પીયૂષ મુજને તે દઈશ તું;
ન જાણ્યું મેં ત્હારો મમ હૃદય આલમ્બ બનશે,
ન જાણ્યું કે પ્યાલું તુજ જિગરનું આમ ઢળશે.
ચહાઈ મોડી ને અરર! દિલ વ્હેલું વશ કર્યું,
વિના વિચારે કૈં વળી જિગર તેં અર્પી જ દીધું!
ઘવાયેલું શલ્યે મમ દિલ વળી અન્ય દિલનું,
તહીં બંધાયેલું દઢ ફરજબન્ધે ગરીબડું.
