“વાત ખરી. પણ તમે આ જે કરી ચૂક્યા છો તે શું ઓછું છે ?”
“શું કરી ચૂક્યો છું હું ?”
“ઓહ, તમે એ લોકોને કેટલા ભોંઠા પાડ્યા ! કેટલું નીચું જોવરાવ્યું છે, શામળજી !”
“પરંતુ એથી શો ફેર પડવાનો હતો ? તમે જુઓ છો ને, કે ગરીબો કનેથી એ લોકોએ લૂંટેલા પૈસા તો એમની તિજોરીમાં સલામત જ પડ્યા છે !”
વિનોદિની પાસે કશો ઉત્તર નહોતો. થોડી ખામોશી બાદ શામળે ગંભીર ભાવે કહ્યું : “મારા અંતરાત્મા ઉપર આ વાતનો એક અસહ્ય બોજો લદાયો છે. હું ચંપાઈ રહેલ છું. મારે આ કર્તવ્ય તો અદા કરવું જ જોઈએ. આ મામલાનો મારે છેવટ સુધી પીછો લેવો રહેશે. મને બીક છે કે તમને કદાચ એ અત્યંત દુઃખદાયક થઈ પડશે. તમને કદાચ એમ પણ થઈ આવે કે આપણાં લગ્ન –”
“આપણ લગ્ન !” વિનોદિની જાણે કે ઓચિંતી દાઝી હોય તેમ ચમકી ઊઠી. “આપણાં લગ્ન !” એણે વિસ્મયથી બીજી વાર ઉચ્ચાર્યું.
“હા, હા,” એટલું કહ્યા પછી શામળે વિનોદિનીની મુખમુદ્રા નિહાળી. એ થંભી ગયો.
“આપણાં લગ્ન !” વિનોદિની અનિમેષ નેત્રે કોઈ હિંસક પશુની પેઠે તાકી રહી. રાત્રિએ કોઈ સ્મશાનમાંથી પસાર થતાં પ્રવાસીઓ હોય તેવાં મૂંગાં બેઉ બની રહ્યાં, સામસામાં તાકી રહ્યાં.
“આ તમે શું બોલો છો, શામળજી ?” વિનોદિનીએ પૂછ્યું.
“વિનોદિની !” શામળ શાંતિથી કહ્યું, “તમે જ કહેતાં હતાં કે તમે મને ચાહો છો.”
“એ સાચું,” એણે કહ્યું, “પણ એ પરથી –” વાક્ય પૂરું કર્યા પહેલાં જ એકાએક એણે હોઠ દબાવ્યા, ને ઉદ્ગાર કાઢ્યા : “આ તો હદ ઓળંગી –”
“વિનોદિની !” શામળ નીરખી રહ્યો.
