ઢંઢેરો પિટાવશે !’ સુરેન્દ્રની આંખમાં બોલતાં બોલતાં કાંઈ અજબ ચમક ચમકી ઊઠી.
‘ઓહો ! એટલું જ ને ? એ ઢંઢેરો કદાચ તને લાગે છે એટલો દૂર ન પણ હોય.’
‘તો.. એ બહુ પાસે લાગે છે તને ?’
‘હા, સુરેન્દ્ર ! વીસમી સદીએ શું શું નથી કર્યું ? જો રશિયા અને ચીને સમાજરચનાના પાયામાંથી ખાનગી મિલકત ખોદી, ફેંકી, દાટી સમાજને સોનાના પાયા આપ્યા. કદી કોઈએ ધાર્યું હતું ? હજી વિચાર કરી જો ! હિંદુસ્તાનમાંથી અંગ્રેજો જાય એમ કોઈએ કહ્યું હતું ? ગાંધીજીએ પણ ? છતાં એ સ્વપ્ન સાચું પડ્યું જ છે ને ? માનવજાતની સમજમાં યુદ્ધનો ધક્કો વાગીને કે ધક્કો વાગ્યા વગર એક પલટો આવી જાય તો કાલ સવારે તારાં અને મારાં લગ્ન થઈ શકે.’ બોલતાં બોલતાં જ્યોત્સ્નાની આંખમાં પણ કોઈ નવી ચમક ચમકી ઊઠી.
‘જ્યોત્સ્ના, જ્યોત્સ્ના ! આ તું બોલે છે ? તું તો એક ધનવાનની દીકરી!’
‘હા. હું ધનવાનની દીકરી ! અને તે હું જ બોલું છું - ધનને ઓળખીને- પરખીને - નાણીને બોલું છું અને સુરેન્દ્ર ! સાથે સાથે એ પણ સમજી લેજે કે આ શબ્દો તારા રૂપથી, તારી દેશભક્તિથી, તારી જનકલ્યાણની ભાવનાથી કે તારા તપથી મોહ પામેલો માત્ર સ્ત્રીદેહ જ બોલતો નથી ! તું જે માગે છે એ સિદ્ધ કરવા તત્પર થયેલું સ્ત્રીહૃદય આ બોલે છે. તું મારી જરાય દયા ન ખાઈશ, મારી જરાય ચિંતા ન કરીશ, મને સારું લગાડવા મથન પણ ન કરીશ ! તારું પણ સિદ્ધ થયું એમ લાગે ત્યારે તું મને પુછાવજે કે હું તને પરણવા માટે કુંવારી રહી છું કે નહિ.. ભલે ! પચીસ વર્ષ થાય.. પચાસ વર્ષ થાય.. સાઠ વર્ષ થાય તેની ચિંતા ન રાખીશ... અને સાથે સાથે તને.… વચમાં... કદી એમ થાય કે તને આછાપાતળા વિસામાની જરૂર છે. તો મારી પાસે ચાલ્યો આવજે. અર્ધા કલાક બેસજે અગર જ્યાં હોઉ ત્યાં મને યાદ કરજે... હું પણ એમ જ કરીશ.... તારી પ્રતિજ્ઞાનો હું જ ભંગ થવા નહિ દઉં... તારી પ્રતિજ્ઞાનું રક્ષણ એ જ મારી પ્રતિજ્ઞા !’
સુરેન્દ્ર જ્યોત્સ્નાની સામે ટગર ટગર જોઈ રહ્યો. તેના હૃદયનું નાવ કોઈ ભારદરિયામાં આકાશપાતાળના ઝોલા લેતું હોય એમ તેને પોતાને જ લાગ્યું.
‘સામે જોઈ ન રહીશ, સુરેન્દ્ર ! તને મોહ પમાડવા માટે મોહિનીનું રૂપ
