ચિત્રદર્શનો/શરદ પુનમ
| ← ગુજરાત | ચિત્રદર્શનો શરદ પુનમ ન્હાનાલાલ કવિ |
કુલયોગિની → |
શરદ પુનમ
પડ્યો હતો તે તટ વિશ્વનો વડો,
અગાધ એકાન્ત હતો ઊંડો ઊંડો;
પ્રશાન્ત ઝૂકી હતી આભની ઘટા,
માઝાવતી સાગરની હતી છટા
શાન્તિ શાન્તિ હતી ગાઢ હૈયામાં અન્તરિક્ષમાં
ત્ય્હાં સન્ધ્યાના મહાઆરે દીઠી ઉગન્તી પૂર્ણિમા.
લજ્જાનમેલું નિજ મન્દ પોપચું
કો મુગ્ધ બાલા શરમાતી આવરે
ને શોભી રહે નિર્મલ નેનની લીલા,
એવી ઉગી ચન્દ્રકલા ધીરે ધીરે.
અન્તરે ઉઘડ્યાં, સિન્ધુ સળક્યો, જાગી ચેતના,
અને ગુંજી રહી મિઠ્ઠી ગોષ્ટિની મન્દ મૂર્છના.
ઝીલી પ્રિયાનયનનાં શર, ને વીંધાઈ,
પોઢ્યો હતાશ પ્રિય મૂર્છિત રૂપદર્શે;
તે વ્હાલી-સ્પર્શથી સચેતન થાય, તેમ
જાગ્યો નૃલોક નવચેતન ચન્દ્રીસ્પર્શે.
મીઠા મ્હેરામણે કય્હાંક વાદળી કો'ક વર્ષશે,
અને કો' છીપમાં આજે મેઘનાં મોતીડાં થશે
વદન પુનમચંદ શું વિહાસે,
જલધરનું ધરી ઓઢણું વિલાસે;
પરિમલ પ્રગટાવતી ઉમંગે,
શરદ સુહાય રસીલી અંગેઅંગે.
હૈયાના મ્હેલમાં જેવી કવિતા ચમકી રહે,
એવી ગેબી પ્રભાવન્તી ચન્દ્રની ચન્દ્રિકા વહે.
મદે ભરેલી ઝીણી ટીલડી કરી,
સોહાગી દેહે રસપામરી ધરી;
શોભે ઉભી સુન્દરી જેમ બ્હારીએ:
ચન્દ્રી ચ્હડે છે નભની અટારીએ.
હસે છે સ્નેહની લ્હેરે જેવું તું, ઓ સુધામુખિ !
હસે છે એવું અત્ય્હારે ચારુ ચન્દ્રકલા, સખિ !
સરવરજલ જેવું વ્યોમનીર
અતલ પડ્યું પથરાઈ નીલઘેરૂં :
પરિમલ પમરી સુધાપ્રભાના
કમલ ખીલ્યું મહીં એક ચન્દ્રી કેરૂં.
નમી આ આંખડી મ્હારી ભાળી એ દેવબાલિકા;
મન્યા સૌ જગના લોકો, નમી સૌ ઝાંખી તારિકા.
જેવું ઝૂલે સાગરઉર નાવડું,
કે મેઘને અંક કપોતિની રૂડું;
એવી સખિ ! ચન્દ્રકલા સુઝૂલતી,
જ્યોત્સનાસરે એકલ ભીંજતી જતી.
ગાજે છે મધ્યરાત્રી, ને ગાજે છે તેજ નિર્ઝરી;
ગાજે છે ખોખરા શબ્દે દૂર સાગરખંજરી.
કો ' સ્નેહી કેરા સ્નેહના કુંજઆરે
અખંડજ્યોત્સના સ્નેહરાણી પધારે,
ને એકલી એ સ્નેહકુંજે ઝઝૂમે :
મધ્યાકાશે ત્યમ સુતનુ તે ચન્દ્રી એકાકી ઘૂમે.
એકલાં ઉગવું, સ્હોવું, એકલાં આથમી જવું :
સ્નેહથી છલકતા આ સંસારે એમ શે થવું ?
દેવિ ! અમારા ઉરમાં પધારજો !
દ્વારે દીપો એમ દિલે સદા હજો !
અત્મા વિશે રંક, ગરીબ બારણે
આ પાટ માંડ્યા સહુ આપ કારણે
સાગરે ભરતી જામી, ને જામી ભરતી ઉરે :
ઘેરા ઘેરા અનેરા ત્ય્હાં જાગ્યા સંગીતના સૂરે.
કરી સ્તુતિ તે વિધુકન્યકા તણી,
ઉચ્ચારી કીર્તિ પ્રભુની ઘણી ઘણી,
ને સ્નેહમન્ત્રો ય અનેક ભાખિયા :
એ સ્તોત્રના સૌ ધ્વનિ વ્યોમ વ્યાપિયા.
અમીથી આંખડી આંજી, મન્ત્ર સૌભાગ્યના લખી,
વિશ્વના ચોકમાં રાસ ખેલે ચન્દ્રકલા, સખિ !
સ્નેહી હતાં દૂર, સમક્ષ તે થયાં,
આઘે હતાં, તે ઉરમાં રમી રહ્યાં;
ને મત્યુશાયી પણ પ્રાણમાં ઉભાં :
એવી બધે સાત્ત્વિક વિસ્તરી પ્રભા.
તપે છે સૃષ્ટિને માથે પુણ્યજ્યોત મહા પ્રભુ :
તપી ત્હેવી ઘડી તો તે પુણ્યની પૂર્ણિમા વિભુ.