કવિતા લેખત માટે નિયમે।
ખે।લવાની સુગમતા અને વાકયતી ઝોક પ્રમાણે જ ઉચ્ચારિયે છિયે. તો ગધના લેખમનમુદ્રણુમાં જેડણીતી શુદ્ધિ અતે તિયમિતતાતા હિમાયતીઓ 'આપણતે ગમે તે નિયમો! પાળવાતુ' ફરમાવે તે ભલે, કવિતાલેખતમાં તો આપણે એ 'ે કશા જ નિયમ પાળવા નહી', પકિતતું માપ જ્યાં લધુ સાગે . ત્યાં આ શખ્દ્ઞના ઈ, ઉ લધુ લખવા,-ગઘ જેડણી પ્રમાણે ગુર લખી ઉપર. ' ૪ ચિઠત કરવું એ ચોખલિયાવેડા વર્જવા; તેમ જ પકિતયું માપ ન્યૉં ગુરુ માગે ત્યાં આ શખ્દ્ઞોના ઈ ઉ ગુરુ લખવા, -ગઘન્નેડણી પ્રમાણે લું લખી ઉપર-ચિણ્ન કરવું એ ચે!ખલિયાવેડા વજ'વા, અને આ બ તેલેખતને -ટવિતામાં-શુ&ઠ જ ગણવાં. આમ વિકદપવદી થતાં એક જ પક્તિમાં પણુ. ફૂરિફરી કે ફરી ફરિ, તજી નસૂ'કે નસૂ' તસુ વિનવું વીતવ, ગેમ આવશે; ભલે આવે. કફ (ખ) અવસ્વાશ્તાળે ઉ ( ઉં ). આતે આપણે લકું કે ગુર કાવે એમ જ ખો! લિયે છિયે, કદાચ કડી શકિયે કે શખ્દાન્તે આવે ત્યારે એતે ગુરૃ ગણિયેછ. અને ન્નેડેના જ સ્વર લધુ ગુરુ હોય તેમ એતું ગુર્ લઘુ ઉચ્ચારણુ કરતા હેધ્યે-વ્રણે ખરે હેકાણે-તો તવાઇ નહી. રુ. શ. કેશવલાલ હર્ષદરાય શ્રવ ગુર્ ઊો અતે ઊં તે પ્રતિષ્ઠિત વિદ્ઘાનોમાં સૌથી વધારે લખે છે. પણુ નને એકસરખી જેડણીના આમ્રહને કવિતાલેખનમાં સ્થાવ તથી, તો એ ટણ આમાં શુદ શું અને અશુદ્ઠ શું એ કોયડો પણુ મ્હારે અહી ઉકેલવાતે। તથી. કવિતાલેખતમાં તો પફેતમાપતે અને તેમાં પણુ લયશુહિતે મુખ્ય ગણુવી એ આપણા ધોરણુ મુજબ ઉ ઊ ઉં ઉં પણુ પ 'કિતિમાપતી ₹૬ લઘુગુર વ્યવરથા પ્રમાણે જ લખવાં,. અતે બને રીતને એકસરખી શુદ
- ગૂણુવી. વળી આ તવો નિયમ કે અપવાદ છે નહીં; ઉપર જે આપણી પ્રજાના
ઝિકદપી ઉચ્ચારણુતે. અતુસરેતું ધોરણુ..બાંધ્યું ( તત્સમ 'શિવાયતા શખ્દો: વગેરેતા કવિતાલેખનને સાટે ), તેનો જ આ એક દાખલ છે. અતે આમાંથી આ ખીજ નિયમ પ્રમાણે ગુરુ ક ચિહન": -તી. ડગ્તાલેખનમાં જરૂર જ રહેતી નથી, અને પ્હેલો નિયમ તત્સમ શખ્દો 'વિષે છે તેમાં આપણે કહ્યું છે કે એ ચિહનો જરર પડે ત્યાં વાપરવાં 'ખેરં,,
(૪89
