બુદ્ધનું ગૃહાગમન
શિખરિણી
કૃપાપીયૂષેથી નિજ ઉરમહાસાગર ભરી,
સહુ સંકષ્ટોનું સરલ સહજે ઔષધ ગ્રહી;
નવા જ્ઞાનાદિત્યે જડ જગત કેરું તમ હરી,
સુબોધે સૃષ્ટિના રુદિત ઉરનું સાંત્વન કરી.
પ્રયત્નોનું પ્રાઢું મુદિત મનથી સત્કલ લઈ,
મુમુક્ષુનું સંગે અમરગણ શું મંડળ લઈ;
અહો! જો! એ આવે યતિકુલમણિ બુદ્ધ અહીંયાં,
પિતાની આજ્ઞાથી નિજ પુર વિષે પાય ધરવા.
મંદાક્રાન્તા
પાસે પાસે નગર ક્રમથી આવતું જેમ લાગે,
ધીમે ધીમે પ્રણય વધતો અંતરે એમ લાગે;
વાધી વાધી વિવિધ ભરતી કૈંક ભાવે ભરેલી,
ને ઓચિંતી ઊછળી ઊછળી રેલતી ચિત્ત ચાલી.
એ એ વહાલું ગૃહ જનકનું! તાત ને માત વહાલાં!
એ વહાલી કૈં હ્રદય રડતી! પુત્ર ને મિત્ર પેલા!
આવી ઊભો સ્મૃતિપટ પરે પૂર્વનો એ પ્રસંગ,
ને છોડેલો રજની સમયે વહાલીનો શીઘ્ર સંગ.
આંસું આવ્યાં નયન મહીં ને કંઠ રૂંધાઈ જાતો,
હા! દુભાવ્યાં પ્રણયીજનનાં નિર્મળાં રંક ચિત્તો!
કેવાં કષ્ટો પ્રિયવિરહનાં વહાલીએ હાય વેઠ્યાં!
શા આલંબે યુગસમ વડાં એ હશે વર્ષ કાઢ્યાં?
[શિખરિણી]
