એકાએક તે સાવ અણધારી રીતે તેનું ભાન જતું રહ્યું, તે તેને ઊંધ આવી ગઈ. તેને આચિતા ધક્કો વાગ્યેા હાય એવુ લાગ્યું, ને તે જાગી ગયેા. કાં તા ધેડાએ ગાડીમાંથી ધાસ ખેચ્યું હાય; અથવા તે એના મનના કંઇક તર્ગને લીધે તે ઝી ગયા હેાય. ગમે તેમ પણ તે જાગી ગયા. તેનું હૈયું વધારે ને વધારે ઝડપથી ધમકવા લાગ્યું, ને તેને લીધે નીચે ગાડી કાંપતી હાય એવા ભાસ થયે, તેણે આંખે ઉધાડી. આસપાસના બધા દેખાવ જેવા ને તેવા જ હતા. તેને થયું, ‘અજવાળુકોક વધ્યું દેખાય છે. મને લાગે છે પરાડને હવે બહુ વાર નહીં હાય.’ પણુ તરત જ યાદ આવ્યું કે અજવાળું વધવાનું કારણ તે। ચંદ્ર ઊગ્યા એ હતુ. તે ખડા થયે ને પહેલી ઘેાડા તરફ નજર નાખી. થોડા હજી પવન તરફ પીડ કરીને ઊભેા હતો, ને તેનું આખું શરીર ધ્રુજતુ હતું. ગેાદડી આખા ભરફથી ઢંકાઇ ગઇ હતી, ને તેને એક ભગ ઊડીને ખસી ગયા હતા. ગાદી ખસી ગઇ હતી; તે ખરફે વાયેલું માથું ને તેના પર પવનમાં લહેરિયાં લેતા વાળના ગુચ્છા ને કેશવાળી વે વધારે સહેલાઇથી દેખાતાં હતાં. વાસીલીએ ગાડીના પાલ્લા ભાગ પર વાંધ ડેક કરી પાછળ નજર નાખી. તીકીટાએ જ્યાં આસન જમાવ્યુ હતું ત્યાં જ તે હજી ખેડો હતે. તેણે ઓઢેલું ગુણપાટ, ને તેના પગ, અને પર બરફના ઝુડા થર જામ્યા હતા. આ ખેત થીજીને મરી નય તે સારું કાં રેઢિયાળ છે એનાં કપડાં! એ મરી જશે તો કદાચ મને જવાબદાર ગણવામાં આવશે. કુવા ગમાર લેાકા છે! કેળવણીનું તે નામ ન મળે; વાસીલીને વિચારો આવ્યા. ધાડાની પીઠ પરથી ગદર્ટી કાર્ટી નીકીયા ને ઓઢાડવાનું મન તા થઇ આવ્યું. પણ પાછુ થયું કે આવી ટાઢમાં બહાર નીકળીને કરાશે ક્રમ કરીને? વળી એમ કરતાં કદાચ
- ોડા થીજીને મરી જાય તા? આ મેતને હું સાથે લાવ્યે જ રા
