મેફિલે ફેસાનેગુયાન ઉર્ફે વાર્તાવિનોદ મંડળ ૧૦૩ વાર્તા કહેવાઈ રહ્યા પછી થોડી વાર તેા સૌ શાન્ત રહ્યાં. છેવટે ધીરુબહેન માલ્યાં : હવે વાર્તા ઉપર ટીકા કરી. મેં કહ્યું : જૂની વાર્તાને આપણે બધા વખાણીએ છીએ પણ આધુનિક અવલાકન ષ્ટિએ તેની ટીકા કરીએ તા ભૂલા ઘણી નીકળે. ખરાબ લાગે છે. સ્ત્રીભાવનાથી આને ધનુભાઈ લ્યો ત્યારે ભૂલો કાઢો. પ્રમીલાઃ મને તે આ વાર્તા જ મિત્રની ખાતર પત્નીનું આટલું અપમાન! ધનુભાઈ અત્યારની આપણી વિચાર ન કરે. તે સમયે સ્રો ઉપર પતિની સવંતામુખી સત્તા હતી. અને પુરુષા જુગારમાં સ્ત્રીઓને હાડમાં મૂકતા તે કરતાં આ વધારે ખરાબ નથી. વળી પુરુષને પત્ની સાથેના સંબંધ વાતનું મુખ્ય રહસ્ય નથી, તેને મિત્રભાવ એ મુખ્ય છે. અને એ મુખ્ય પ્રયેાજન પાર પડયું છે કે નહિ એ જોવું જોઈએ. તે સમયની ભાવના, તે સમયના વિચાર, સમાજસ્થિતિ, એમાં કલ્પનાથી મુકાઈ તે આપણે ટીકા કરવી જોઈએ. મેં કહ્યું : કબૂલ. હું તેને દોષ કહેતા નથી, પણ વિચારે. એ મિત્રા હાય અને એકબીજાની પત્નીને ન એળખતા હાય એવું તે બને? ધીરુભાઈ : બન્નેને પત્ની કહ્યું નથી. મેં કહ્યું : ન હાય એ હતી એમ. વાર્તામાં ભલે પણ એકની પત્નીને બીજો ઓળખતે મને. એઝલના રિવાજવાળા કામમાં એમ અને ધનુભાઈ : પણ ખરું. પ્રમીલા : એઝલ હોય તો પાણી ભરવા ન જાય, જાય તે પણ તેનું મોં કાઈ જોઈ શકે નહિ. 42
