કે શા માટે.”
તેણે કાંઈક હસતે મ્હોડે જવાબ દીધો “તું સમજતી નથી; તને જે યોગ્ય જય મળવો જોઈએ તેમાં મેં તને મદદ કરેલી છે એ હું સારી પેઠે જાણું છું; ઉલટું તે મદદ જે મેં કરી તે તું ભાગ્યેજ જાણતી હશે કે કેવી રીતે કરી. મેં શા માટે તને મદદ કરી છે તે તો લે હું તને કહું. સાધારણ સ્ત્રીઓના મનમાં જે અભિમાન હોય છે તે કરતાં વધારે ઉંચા પ્રકારની ઈચ્છા તારા હૃદયમાં જોઈ તેથી મેં તને મદદ કરી. મને જે ભાવ થઇ આવ્યો તે તારી પિતૃભક્તિ ઉપર થઈ આવ્યો, જોકે તું તો એમ ઇચ્છતી હશે કે મને તારા ગાન ઉપર પ્રીતિ થઈ આવી હોત તો ઠીક !”
“ના ના, જરાએ નહિ.”
“ઠીક છે, તું કહે છે તે હું ખરું માનું છું. અને જ્યારે આ પ્રમાણે આપણને મળવાનો પ્રસંગ મળ્યો છે ત્યારે હું તને થોડી શીખામણ પણ આપતો જાઉં એમ ધારૂં છું. જ્યારે ફરીથી તું રાસભૂમિ ઉપર દેખાવ દેશે ત્યારે આખા દિલ્હી શેહેરના ફક્કડ લોક તને પગે લાગવા ભેગા થશે. પણ રે બાલા ! જે જ્વાલાથી આંખ ઝંખવાઈને મોહિત થાય છે તે જ્વાલાથી પાંખે પણ બળી જાય છે એ વાત ભુલીશ નહિ. એ ખુબ યાદ રાખજે કે કદાપિ પણ ઝાંખો ન થાય એવો પ્રકાશ તે કોઈ જુદીજ ચીજ છે; આ લોકમાં જે તું દેખે તેમાં તે છે એમ છેતરાતી નહિ. તારા મનમાં તારી ભવિષ્યની સ્થિતિ વિષે ગમે તે તર્ક વિતર્ક ચાલતા હો — હું તો તારી સાથે હાલ વાત કરતાં પણ જોઈ શકું છું કે તે કેવા અવ્યવસ્થિત અને અનિયમિત છે — પણ મારી તો એજ ઈચ્છા છે કે તેમાંના જે વિચાર આ સુખી ઘર સંબંધના હોય તેટલાજ પરિપૂર્ણ થજો.”
ઉપર ઓઢેલી શાલના ઉછાળાથી એમ લાગ્યું કે રમાની છાતી ગભરાટને લીધે ધબકવા લાગી એટલે આ પરદેશી વાત કરતો બંધ થઈ ગયો, પોતાના હૃદયમાંની સ્વાભાવિક અને પવિત્ર વૃત્તિઓના બલે કરીને, સાંભળેલી શિક્ષાનું ગાંભીર્ય સમજ્યા વિના રમા એકદમ બોલી ઉઠી.
“અરે મેહેરબાન ! તમને ખબર નથી કે હું આ ઘરને કેટલું ચાહું છું. રે મારા પિતા ! તમારા વિના તે ઘર હોયજ કેવું !”
આ સાંભળતાંજ પેલા પરદેશીના મુખ ઉપર દિલગીરીની ગંભીર છાયા
