ઈંગ્લંડની રાણીના સમયનું હિંદુસ્તાન ૨૯૯ ૮૩. ઈંગ્લેંડની રાણીના સમયનું હિંદુસ્તાન ૧. બળવા સમાવી દીધા પછી શાન્તિ ફેલાઈ એટલે ઈંગ્લંડનો પાર્લમેન્ટને લાગ્યું ઃ ઈસ્ટ ઇંડિઆ કંપનિ પાસે નામની પણ સત્તા રહેવા દેવાની હવે જરૂર રહી નથી. તેણે ધણા લાંબા વખત સુધી તાજુબ પમાડે એવી રીતે અમલ ચલાવીને નામના મેળવી હતી; પણ તેનું કામ થઈ ચૂક્યું હતું. ઇંગ્લંડની વિકટારિઆ રાણીએ પાર્લમેન્ટની સલાહ અને સંમતિથી હિંદુસ્તાનના અમલ કરવાનું સ્વીકાર્યું અને ત્યારથી હિઁદુસ્તાન દુનિયામાં સૌથી મહાન અને વિશાળ બ્રિટિશ રાજ્યના ભાગ ગણાવા લાગ્યું. મહા- રાણીએ એક જાહેરનામું બહાર પાડ્યું તે તેના હિંદુસ્તાનમાં ખેાલાતી વીસ ભાષામાં તરજુમા કરવામાં આવ્યા. સને ૧૮૫૮ના નવેંબરની ૧લી તારીખે હિંદુસ્તાનના દરેક મેટા શહેરમાં તે જાહેર રીતે વાંચી બતાવવામાં આવ્યું, એ જાહેરનામું હિંદુસ્તાનના રાજા તથા લાકાને ઉદ્દેશીને હતું અને તેને હિંદુસ્તાનના મેગ્ના ફાર્યા એટલે આ વિશાળ દેશમાં વસતી પ્રજાના હક તથા સ્વતંત્રતાના પાયા કહીએ તેા ચાલે, મહારાણી વિકટેરિઆ ૨. સને ૧૮૫૬થી લૉ કર્નિંગ ગવર્નર-જનરલ હતા. તેને હિંદુસ્તાનમાં વાઇસરૉય અને ગવર્નર-જનર્સ તરીકે રાણી તરફથી રાજ્ય કરવાને નીમવામાં આવ્યું. ઇસ્ટ ઇંડિઆ કંપનિના તમામ દેશી અને અંગ્રેજ અમલદારાને રાણીના નાકર તરીકે પોતપેાતાની જગાએ
