આ કાવ્યમાં કડી ૩, ૪, ને ૫ માં 'એક' - અને 'બીજી,' તે યથાક્રમ 'હર્ષનદી' અને 'શોકસરિત'ને ઠેકાણે છે.
આ કાવ્યમાં દુઃખમાં સુખ માનવું અને સુખમાં ન છલકાતાં ગમ્ભીર ર્હેવું એ તાત્પર્ય છે.
મેઘવૃષ્ટિવાળી એક સાંઝ.—પૃષ્ઠ ૧૫.
કડી ૧. જળતેજ - વરસાદ અંધાર્યો હોય છે તે વખતે વાદળાંમાં જે પાણીનું તેજ ચળકે છે તે. આ તેજનું સવિશેષ વર્ણન કડી ૨ માં છે.
કડી ૪. પૃ. ૧૮. - જળભરી = જળથી ભરેલી; પાણીથી ભરેલી.
અણદીઠી સંચરે - હેવી ધીરી ચાલે કે જેથી ચાલે છે કે નહિં તે જનાય નહિં.
સૃષ્ઠિ જેમ ગમ્ભીરતા અને આનંદથી વૃષ્ટિની પીડા ખમે છે તેમ મનુષ્યે વિપત્તિ ગંભીર ભાવે ખમવી, એ આ કાવ્યનું તાત્પર્ય છે.
લાગટ વૃષ્ટિ પછી એક સ્હવારનો સમય.—પૃષ્ઠ ૧૭.
કડી પ. પૃ. ૧૮
આનંદરવિ-આનંદ આપનાર-આનંદસ્વરૂપ-સૂર્ય.
કડી ૬. આનંદરંગ-આનંદ આપનાર-આનંદસ્વરૂપ-(સૂર્યથી થયેલા) રંગ (વાદળાં વગેરેના).
વિપત્તિનું જોર ખૂબ મચ્યા પછી આખર સંપત્તિ પ્રકાશ કરે છે, તોપણ-જેમ મેઘઘટા જતી રહી છતાં એકદમ પાછી અંધારવાનો સંભવ છે તેમ વિપત્તિ ફરી ઘેરી લેશે કે કેમ તે મનુષ્ય જાણી સકતો નથી પરંતુ અંતે તો-પરમ અંતે તો-સુખ જ છે, અને વિપત્તિનાં કાંઈ કાંઈં ચિન્હ રહેશે તે પણ સુખથી રંગાઈ ઉલટાં રમ્યતા પ્રગટ "કરશે; ને મચશે આનંદ મધુકરો ગુંજવા."-આ તાત્પર્ય આ કાવ્યનું છે.
આનંદમધુકરો=આનંદ એ જ મધુકર (ભ્રમર);
