એક મોડી રાતે રામભરોસેમાં આવા લોકપ્રિય સંગીતના શ્રોતાઓની ભીડ જામી હતી. હૉટેલની અંદર સંકડાશ પડતી હોવાથી જીવાએ રસ્તા ઉપર વધારાના બાંકડા ઢાળ્યા હતા અને એમાં પણ જ્યારે ભીડ થઈ ત્યારે બાકીના ઘરાકો રસ્તા પર જ પલાંઠી વાળીને રેડિયો-સંગીતનું પાન કરી રહ્યા હતા. અંબાભવાની સામેની સ્પર્ધામાં જેરામે અહીં નવીનતા ખાતર દાખલ કરેલી સોડા અને લેમનની બાટલીઓ ફટ ફટ ફૂટી રહી હતી; ખાખરા-આપટાનાં પાંદડાંને બદલે હમણાં જ આવેલી ધોળા કાગળની બીડીઓમાંથી ધુમાડાના ગોટેગોટ નીકળી રહ્યા હતા અને રેડિયોમાંથી ગેબી અવાજની ઢબે મોડી રાતનું કોઈક પશ્ચિમી કૉન્સર્ટ બેંડ વાગી રહ્યું હતું, ત્યાં જ કણબીપામાંથી એક છોકરો આવ્યો ને બોલ્યો :
‘એય ગોબરકાકા ! ધોડજો, ધોડજો ! માંડણકાકો એના સાથીને લાકડીએ લાકડીએ લમધારે છે.’
વિદેશી સંગીતે જમાવેલ વિચિત્ર વાતાવરણના રંગમાં ભંગ પડ્યો. ગોબર, જેરામ મિસ્ત્રી, જીવો ખવાસ, વલભ મેરાઈ ને બીજા ત્રણચાર જુવાનિયાઓ ઊઠ્યા ને માંડણના ઘર તરફ ગયા.
‘માળો ફરીદાણ ગાંજોબાંજો પીને આવ્યો હશે.’
‘માંડણિયાનો ય દિ’ ઊઠ્યો છે.’
‘બાવાસાધુની સંગતે ચડીને અવતાર બાળી નાખ્યો.’
આવો અફસોસ વ્યક્ત કરતાં કરતાં સહુ માંડણની ડેલીએ પહોચ્યા ત્યાં જ અરજણની ચીસો સંભળાઈ.
ખડકીના ઉંબરામાં જ ઊભેલા નથુ સોનીએ કહ્યું : ‘ઓલ્યા અરજણિયાને છોડાવો. કોક છોડાવો, નીકર માંડણિયો એનું કાટલું કાઢી નાખશે. હું છોડાવવા ગ્યો તો મારા બાવડા ઉપર કડીઆળી ઝીંકી દીધી.
‘એલા માંડણ ! આ શું માંડ્યું છે ?’ ગોબરે પડકાર કર્યો.
જેરામે અરજણની આડે હાથ ધર્યો; અને જીવા ખવાસે