પત્યા પડકારા કરે,
પૂતર કે’ ધન્ય બાપ !
ઓઘડ માત્રો ઉગારીએં
તો ઉગરીએં આપ.
(પિતા અને પુત્ર ધિંગાણામાં સામસામા પડકા કરી શૌર્ય ચડાવે.)
એ બહારવટું પાર પડાવવા બીજા બે કાઠી પિતા-પુત્રે માંગા ધાધલે અને જાંતરૂ ધાધલે જવાબદારી લીધી. હરસુરવાળાનો કોલ મેળવીને બહારવટિયાને બોલાવવા ગયા.
બહારવટિયા કહે કે ‘મામા ! જેમ બોકડાને કાપી નાખે તેમ કાપી નખાવવા હોય તો વચમાં પડશો મા.’
કે ‘ના બાપ ! કુવામાં ઉતારીને વરત વાઢવી નથી. સવા શેર લોઢાનો ખીલો તો સૌ વાપરે છે. [અર્થાત્ બરછી હશે !]
પણ ખૂટલનો ખૂટે ને લોટણનો લોટે.
બગાસરે બાબુજી તેં
સજડે કાઢ્યું સૂડ,
હે ખૂટલ હરસૂર !
માર્યો ધાધલ માંગડો.
હરસુરવાળાએ ખૂટામણ કરીને શરણે આવનાર બહારવટિયાઓનું કાસળ કાઢવા માટે જમાન બનેલા માંગા ધાંધલને ઠાર કર્યો. માંગાના પુત્ર જાંતરૂએ બહારવટિયાને બચાવવા તલવાર ચલાવી. બીજાઓને માર્યાં, પણ જ્યારે હરસુરવાળાને ઠાર કરવાની તક આવી ત્યારે જાંતરૂ પારોઠ કરીને ઊભો રહ્યો.
(પારોઠ કરવી એટલે પીઠ દેવી. બસ, પાપીના પરિત્યાગ અને તિરસ્કારનું આ માનભર્યું સૂચન હતું : ‘પોરોઠ દઈને ઊભો રહ્યો.’)
ને કહ્યુ–
‘હરસુરવાળા, તને ન મારૂં. ‘તું પાળક કહેવા. પણ હવે તારા બગસરાનું પાણી નહિ પીઉં.’
જખ્મી બાપ માંગો મરવાની આખરી પળે દીકરાને કહે કે ‘જાંતરા, મને પાણી મેલ્ય.’
