સંકોચાતા સનાતનને તેણે પોતાની સાથે જ બેસાડ્યો.
લંબાઈનો ખ્યાલ ભુલાવતી મોટર જોતજોતામાં બંગલે આવી પહોંચી. મદનલાલ બારણા આગળ ઊભા હતા. પતિ પત્ની તરફ ભલે બેદરકાર રહે; પરંતુ પત્નીનું સમગ્ર ધ્યાન પોતાનામાં જ પરોવાયલું રહે એમ તે માગે છે. મદનલાલની આંખમાં સ્પષ્ટ અણગમો દેખાયો. કુસુમ અને સનાતન એક મોટરમાંથી સાથે ઊતરે એ દ્રશ્ય તેમને પસંદ પડ્યું લાગ્યું નહિ. પતિની ઉદારતાને પણ સીમા હોય છે. અન્ય પુરુષની સાથે સ્નાન કરી રહેલી પત્ની તે પુરુષને સ્નાન પછી પણ સાથે રાખ્યા કરે એ પતિથી ભાગ્યે જ જોયું જાય. જ્યાં સુધી પત્નીત્વ જોડે માલિકીની ભાવના ભળેલી છે ત્યાં સુધી સ્નેહ સાથે ઈર્ષા જોડાયેલી જ સમજવી.
પરંતુ એક ક્ષણમાં જ મદનલાલે મુખ ઉપરનો અણગમો દૂર કરી દીધો. અત્યંત ભાવથી તેમણે સનાતનને બોલાવ્યો :
‘આવો, આવો સનાતન ! તમને ચિઠ્ઠી મળી એ બહુ સારું થયું.'
મદનલાલના મુખ ઉપરનો ક્ષણિક અણગમો વર્તી ગયેલી કુસુમને શંકા પડી કે તેણે પરખેલો અણગમો માત્ર ભ્રમરૂપ પણ હોય, પોતાની શંકાના પડછાયારૂપ પણ હોય.
'આપે ચિઠ્ઠી મળતાં બરોબર આવવા લખ્યું હતું એટલે હું આવ્યો છું. કાંઈ કામ હશે.' સનાતને કહ્યું.
'અત્યારે જ કામ છે, અને તે જરૂરનું કામ છે. માટે જ તમને બોલાવ્યા.' મદનલાલ બોલ્યા.
'બેશક આપ હુકમ કરો.'
'હુકમ ?... હા... હા...! જુઓ. તમે ગોઠવેલી યોજના અમારા ડિરેક્ટરોએ કબૂલ રાખી અને હડતાલ શમી ગઈ એ બદલ હું તમને થોડું ઈનામ આપવા માગું છું.' અંદર જતાં જતાં મદનલાલ બોલ્યા. ત્રણે જણ દીવાનખાનામાં જઈને બેઠાં, અને મદનલાલે દસ હજારનો એક ચેક લખી, ફાડી, સનાતનના હાથમાં મૂક્યો.
ચૅક જોઈ સનાતન સ્તબ્ધ બની ગયો. એકસામટા સો રૂપિયા જોવાની જેને મુશ્કેલી હતી તેના હાથમાં એથી સો ગણી રકમ આવી પડે ત્યારે તેને ચમકાવનારી નવાઈ લાગે એમાં આશ્ચર્ય નથી. ક્ષણભરમાં સનાતન સ્વસ્થ થયો. સ્વાસ્થ્ય આવતાં તેને લાગ્યું કે એ રકમ લેવાની તેની પાત્રતા નહોતી. ચેક પાછો ધરી સનાતન બોલી ઊઠ્યો :
'નહિ, જી ! મેં એવું કાંઈ જ કર્યું નથી કે જેથી હું આટલી ભારે રકમ
