પીમના પાછા પહોંચ્યા ત્યારે ત્યાં સ્ટેશન નહોતું. કાટમાળનો કડૂસલો જ હતો.
શું થયું હતું?
પા કલાક પર રંગૂનથી એક સ્પેશિયલ માંડલે ગઈ. તેમાં હતા બર્માના ગવર્નર અને ચિનાઈ સેનાપતિ ચ્યાંગ-કૈ-શેક. બેઉ માંડલે જતા હતા. એમને આંહીંથી નીકળી ગયે પાંચ જ મિનિટ વીતી. બીજી ઉતારૂ ટ્રેન આવી ઊભી રહી, એના પર બૉમ્બ વરસ્યા. પાંચ જ મિનિટની ગણતરી-ભૂલ જાપાન કરી બેઠું હતું.
"ત્યારે તો આપણાં તકદીર પાધરાં. દસ જ મિનિટ મોડા પહોંચ્યા. નહીંતર ઊડી જાત."
બપોરે એક વાગ્યે ખબર આવ્યા. માંડલેનો કિલ્લો સાફ! અંદર સભા ભરી બેઠેલા અફસરો ઊડી ગયા.
ચ્યાંગ-કૈ-શેક?
હા, ગયો જ હતો એ અફસર-સભા સાથે મંત્રણા કરવા, પણ ઇષ્ટદેવ પાધરા હતા. કિલ્લો ફૂંકાતાં પહેલાં પાંચ જ મિનિટે એની મોટર એને લઈને ત્યાંથી ચાલી નીકળી હતી.
પીમનાના ભૂકા થતા હતા ત્યારે હેમકુંવરબહેનને પ્રસૂતિની ઊની વેણ્ય ઊપડી ચૂકી હતી.
ફકત એક થાંભલાને ટેકે એમના ઘરનો એક જ ઓરડો ટકી રહ્યો હતો, બાકીના મકાનના છૂંદા બોલ્યા હતા.
બળતા નિભાડામાં માંજારીનાં બાળવાળું માટલું સલામત રહી ગયું હતું એમ જૂની વાતો કહે છે. ખળભળતા ને જમીનદોસ્ત બનતા એ મકાનની વચ્ચોવચ્ચ એક ખંડ આબાદ રહ્યો, ને તેની અંદર હેમકુંવરને પુત્રી પ્રસવી.
નાળચું વધેરવાથી અને પેટે પાટો બાંધવાથી વધુ વખત નહોતો.
"બાકીનું પીમના બાળી ભસ્મ કરવું છે, શત્રુઓને હાથ કોઈ
