આ પાનું પ્રમાણિત થઈ ગયું છે.
હોથલ
૩૭
અને મોરલા ! —
મારીશ તોંકે મોર, સિગણજાં ચડાવે કરે,
અયેં ચિતજા ચોર, ઓઢેકે ઉદાસી કિયો.
- તું ઊડી જા, નીકર તને તીર ચડાવીને વીંધી નાખીશ, હે ચિતડાના ચોર, આજ તેં મારા ઓઢાને ઉદાસ કરી મૂક્યો.
કેહૂક ! કેહૂક ! કેહૂક ! કરતો મોરલો જાણે કે જવાબ વાળે છે: હે હોથલ ! —
અસીં ગિરવરજા મોરલા, કાંકર પેટભરાં,
(મારી) રત આવે ન બોલિયાં, (તો તો) હૈડો ફાટ મારાં.
- હે પદમણી અમે તો ડુંગરના મોરલા. અમે ગરીબ પંખીડાં. કાંકરા ચણી ચણીને પેટ ભરીએ. અમારા જીવતરમાં બીજો કશોયે સ્વાદ ન મળે. પણ જો અમારી ઋતુ આવ્યેય અમે ન ટૌકીએ, ચૂપ બેસી રહીએ, અંતરમાં ભરેલાં ગીતોને દાબી રાખીએ, તો તો અમારાં હૈયાં ફાટી જાય. અમારું મોત થાય. અષાઢ મહિને અમારાથી અબોલ કેમ બેસાય ?
એટલું બોલીને ફરી વાર પાછો કેમ જાણે હોથલને ખીજવતો હોય તેમ મેરલો પોતાની સાંકળ(ડોક)ના ત્રણ ત્રણ કટકા કરીને કેહૂક ! કેહૂક ! ટૌકવા લાગ્યો.
હોથલે ખંભામાં ધનુષ્ય હતું તેની પણછ ચડાવી. ત્યાં તો ઓઢે હાથ ઝાલી લીધો “હાં ! હાં ! હાં ! હોથલ !?” —
ગેલી મ થા ગેલડી, લાંબા ન બાંધ્ય દોર,
ગાળે ગાળે ગળકશે, તું કેતાક ઉડાડીશ મોર?
- હે ઘેલી, ધનુષ્યની પણછ ન બાંધ. ડુંગરની ખીણે ખીણમાં આ અસંખ્ય મોરલા ટૌકી રહેલ છે, એમાં તું કેટલાકને મારી શકીશ?
કરાયલકે ન મારીએં, જેંજા રત્તાં નેણ,
તડ વીઠાં ટૌકા કરે, નીત સંભારે સેણ.
- અરે હોથલ, બિચારા મોરને તે મરાય? એનાં રાતુડાં નેત્ર જો, કેવાં પ્યારાં લાગે છે ! અને એ બિચારાં પંખી તો ટૌકતાં ટૌકતાં એનાં વહાલેશરીને સંભારે છે.
