પૃષ્ઠ:Rasdhar5.pdf/૨૧૧

સોરઠી બોલીની કોશ

199

 

ભાવેણું : ભાવનગરનું હુલામણું નામ ભીનલો વાન : સહેજ શ્યામ રંગ ભુજાની અંજલિ : હથેળી સંકોચીને છાપવું કરી તેમાં ભરેલો કસુંબો ભૂખલ્યાં : ક્ષુદ્ર ભે : ભય ભેડા : નદીના કાંઠા ભેરવ : એ નામનું પંખી જેની ડાબી દિશાની વાણી અમંગળ મનાય છે ભેળવું : ખાઈ જવું, ઢોર ખેતરમાંથી છાનામાના ચરી જાય, ત્યારે ‘ખેતર ભેળ્યું’ કહેવાય. ભેળાવું : વધવું ભેળું થવું : પહોંચવું ભેંકારઃ ભયંકર ભોજપરા : કાળા કસબ ભરેલા છેડાવાળાં ધોતિયાં, જે માથા પર બંધાતાં ભ્રૂકુટિ સામસામી ખેંચાઈ જવી : ભ્રમર ચડી જવી, અત્યંત આશ્ચર્ય થવું મણીકું : એક મણ વજનનું તોલું મમાઈનો મઢ : મહામાયાનું સ્થાનક મરકવું : સ્મિત કરવું મરફો : યુદ્ધનું નગારું મરશિયા : મૃત્યુનાં શોકગીત મરેલા ઢોરની માટી : મરેલા ઢોરનું માંસ મલક : મુલક મલીર : કાઠિયાણીનું ઓઢણું મવાડું : માલઢોર અને ઘરવખરી સાથે દુષ્કાળમાં હિજરત કરી જતું માલધારીનું કુટુંબ, પેડું. ઉચાળો, ગવાળો. મસાણ: સ્મશાન મસાલ : ભેટ માગતલ : માગનાર

માટીઃ માંસ માટીવટ : પૌરુષ, સ્વામીભાવ માડુ: મરદ (કરછી શબ્દ) માઢ : મેડી માઢમેડી : દરવાજા પરની મેડી માતમ : માહાત્મ્ય, મોટાઈ માતેલી : મદોન્મત્ત માત્યમ : મહિમા માથાના ચોટલા (પુરુષના) : માતાજીના ભક્તો અને કાઠી પુરષો અરધા માથે ચોટલા રાખે છે. માથાની પાટી : સ્ત્રીઓ જ્યારે માથાની વચ્ચોવચ સેંથો પાડીને માથું ઓળી બંને બાજુના વાળને હાથે દબાવી ઓળે તે બંને બાજુની પાટી માદળિયાં : શેરડીના સાંઠાની છાલ ઉતાર્યા પછી પાડેલાં પતીકાં માનખ્યો : મનુષ્યાવતાર માપી લેવું : શક્તિનું પારખું કરી લેવું માફો : રથ પરનો કાપડનો ઘુમ્મટ માયરું : લગ્નમાં પોંખણા પછી વર-વહુને સામસામે બેસાડી હસ્તમેળાપ કરાવાય, કન્યાદન અપાય એ પ્રસંગ માયલીકોર : માંહેની બાજુ મારતલ : મારનાર મારું પેટ : મારું સંતાન માલ : ઢોર માલમી : વહાણની સુકાની માલધારી : ઢોર ઉપર નભનાર ભરવાડ, કાઠી, ચારણ વ. માળીડાં  : મુકામ મિયાણા : સૌરાષ્ટ્ર-કચ્છના સીમાપ્રદેશમાં વસતી મુસ્લિમ જાતિ