પૃષ્ઠ:Rasdhar 1.pdf/૧૪૯

વિકિસ્રોતમાંથી
આ પાનાનું પ્રુફરીડિંગ થઈ ગયું છે

દિવસ સુધી મારો ચલાવ્યા છતાં કિલ્લો તૂટતો નહોતો.

આયા જાઈ ભાઈ અરાઠી, લાખાહરો લડે લોહ લાઠી,

પો ! વશટીઆ કહે પરાઠી, કાં ચૂ કૂવ કાં નીકળ કાઠી.

ચેલો ખાચર પોતાના જાતભાઈને પણ લઈને આવ્યો. છતાં લાખા ખાચરનો એ પૌત્ર નાજો ખાચર તો લોઢાની લાકડીની માફક અડગ બનીને લડતો રહ્યો. શત્રુ-સેનામાંથી વિષ્ટિ કરવા માટે માણસો આવ્યા; તેઓ કહે કે, ‘ઓ કાઠી, કાં તો દંડ ચૂકવી દે, નહિ તો કિલ્લાની બહાર નીકળ.

કે’ વશટીઆ આભકાપાળો, પંચમુખ ખડ નો ખાય પટાળો,

હઠ મેલે નજરાજ હઠાળો, (તો) મેર ડગે ને ધ્રૂજે ડખમાળો.

એ આભ જેવા વિશાળ કપાળવાળો વીર જવાબ આપે છે કે ‘જેમ કેસરી સિંહ કદી ઘાસ ખાય નહિ તેમ હું પણ કદી નમીશ નહિ.’ જો ટેકીલો નાજો ખાચર પોતાની હઠ મૂકે તો પછી મેરુ પર્વત ચળે અને આકાશ ધ્રુજી જાય. (પંચમુખ=સિંહ; ડખમાળો=આકાશની નક્ષત્રમાળ).

દંડ ન ભરાં હું રામદુવાઈ, મરવો ભીમ તણા ગઢ માંહીં,

આદ અનાદ તણી અવળાઈ, છોડાં કીં હું અવળચંડાઈ ?

‘રામદુવાઈ લઈને હું કહું છું કે હું દંડ નહિ ભરું. સુખેથી આ ભીમોરા ગઢમાં લડીને મરીશ. મારી સદાની અડગતા હું નહિ છોડું.’

લડે દખણ દળ ભરડા લીધા, કાઠે જોર અનોધાં કીધાં,

દસે દસ વાર ગનીમાને દીધાં, દસ દા’ડા લગ નીર ન પીધાં.

દક્ષિણીઓની સેનાએ ગઢની આસપાસ ઘેરો ઘાલ્યો. તેની સામે નાજા ખાચરે પણ અપૂર્વ બળ દાખવ્યું. દસ દસ વાર તો સૂબાને પાછો કાઢ્યો. દસ દિવસ સુધી પાણી વિના ટક્કર ઝીલી.

જળનો તરસ્યો દળમાં જાઈ, કોપ્યો સૂબો ને હલાં કરાઈ,

હડેડે જંજાળ્યાં નાળ્ય હવાઈ, ચાર પો’ર તલવાર ચલાઈ.

પાણીનો તરસ્યો ટાઢાણો કાઠી દુશ્મનોના લશ્કરમાં પહોંચ્યો. એની વાત સાંભળીને બાબારાવે હલ્લો કરવાનો હુકમ આપ્યો. તોપો ને બંદૂકો છૂટી.

ધજવડ વાળો તોરણ ધરીઓ, ફેરા ચાર ચોરીમાં ફરીઓ,

કાળો ખુમો અણવર કરીઓ, વર નાજો અપસરને વરીઓ.