રાજા— કાર્યને જાણનારી છે દેવી, અવરોધ કરવા આવતી નથી.
ચેટી— (પત્ર આપે છે.)
રાજા— (વાંચી રહી) ધનમિત્ર સાહુકાર મરી ગયો ને તેનું દ્રવ્ય મને આવનાર છે. એને બહુ ધનથી બહુ સ્ત્રિયો હશે. (નિસાસો મૂકે છે) એમજ હો, સંતતિ ન હોવાથી નિરાધાર કુટુંબોની સંપત્તિ મૂળપુરુષને મરણે બીજાને હાથ જાય છે – મારી પણ પૂરુવંશની સંપત્તિ અકાળે વાવેલાં બીજની ભૂમિ પ્રમાણે નિષ્ફળ થશે, ધિક્ મને કે પાસે આવેલી લક્ષ્મીને મેં અવમાની.
જેને વિષે નિજતણી કરિ મેં પ્રતિષ્ઠા
તે ધર્મપત્નિ તજિ રે કુળની પ્રતિષ્ઠા;
વાવેલ બીજ સમયે ઘટતે સુપૃથ્વી
દેનાર સિદ્ધ થઈને ફળ મોટું તેવી. ૧૧૮
ચેટી પહેલી— (બીજીને) આ વૃત્તાંતથી રાજાને દુ:ખ થયું તો વિદૂષકને લાવી લાવ.
રાજા— દુષ્યંતના પૂર્વજ સંશયમાં પડ્યા છે.
“એની પછીથી કરશે કુણ કૂળ માંહી,
વેદોક્ત રીતિ ધરિ તર્પણ” એ વિચારી;
મારા અરે પિતર તે દિધું મેં અપુત્રે,
અાંસૂ ધુએથિ ઉગર્યુ જળ ઓછું પીશે. ૧૧૯
ચેટી— સાવધ થાઓ, સાવધ થાઓ, ભર્તા !
(પડદામાં) અબ્રહ્મણ્યં, અબ્રહ્મણ્યં.
ચેટી બીજી— (આવીને) ભર્તા ! માધવ્યનું રક્ષણ કરો.
રાજા— મારા મિત્રને કોણ મારે છે ?
ચિટી પહેલી— (બીજીને) કોઈ અદૃશ્ય પુરૂષ હશે.
(પડદામાં) હે વયસ્ય ! રક્ષણ કર, રક્ષણ કર.
રાજા— સખા ! ન બીહ, ન બીહ.
(પડદામાં) કેમ ન બીહું, આ કોઈ મારી ડોકી મરડીને મારા ત્રણ કડકા કરેછે !
રાજા— ધનુષ્ય ! ધનુષ્ય !
ચેટી બીછ— આ બાણસહિત ધનુષ્ય ને પંજો.
રાજા— (હાથમાં લેછે)
