‘પૈસા તો કેટલાય આપ્યા, બાપુજી ! પણ હજી ક્યાં દેવાનો પાર આવે છે.’
‘એ દેવાનો પાર તો તારી અને તારી બૈરીની જિંદગી સુધી આવવાનો જ નથી. બોલ, પૈસા આપે છે ? કે ખત ઉપર અંગૂઠો કરી આપે છે… નહિ તો…’ એટલું બોલતામાં વધારે બળથી મજૂરને ભોંય ઉપર પટકવાની ગુંડાએ તૈયારી કરી અને સુરેન્દ્ર મેળામાંથી બહાર કૂદી પડ્યો તથા બળપૂર્વક ગુંડાનો હાથ ખસેડી નાખી મજૂરને ગુંડાની પકડમાંથી છૂટો કર્યો.
બન્ને છૂટા પાડતે પાડતે સુરેન્દ્ર કહ્યું :
‘ચાલ, આઘો ખસ. એને અડક્યો છે તો યાદ રાખજે.’
બન્ને ગુંડા જરા ઝાંખા પડ્યા. એક ગુંડો સહજ ખસ્યો, પરંતુ બીજા ગુંડાએ ત્યાં ને ત્યાં ઊભા રહી સુરેન્દ્રની સામે ખૂનભરી આંખો કરી કહ્યું :
‘પાછો તું આવ્યો ?’
‘હા. અને તમને બન્નેને અહીંથી ખસેડીને જ હું ખસીશ.’
આવેશમાં આવીને એક ગુંડાએ કમરેથી છરો કાઢવાનો પ્રયત્ન કર્યો. પરંતુ એ પ્રયત્ન તેણે અધૂરો જ રાખ્યો અને કહ્યું :
‘તારા મનથી તું તને બહુ જોરદાર માને છે. ખરું ? યાદ રાખ એકાદવાર તારું ખૂન થવાનું છે.’
‘જ્યોત્સ્ના ક્યારની ગભરાઈ ઊઠી હતી. તેના જીવનમાં આ દૃશ્ય તદ્દન નવું હતું. આવું ગરીબ સ્થળ, આવી ગરીબ વસ્તી, આવો ઝઘડો અને આવી સહેલાઈથી થતી મારફાડ અને ખૂની વાત તેની કલ્પના બહારનું જ દૃશ્ય હતું. તેણે વચ્ચે આવી એકાએક ગુંડાને પૂછ્યું :
‘પણ, ભાઈ ! તમારી વાત શી છે ? પૈસા જોઈએ, એ જ ને ?’
ગુંડાએ અચાનક ટોળા બહાર આવેલી સભ્ય અને સુવસ્ત્રસજ્જ યુવતી જોઈ. સુવસ્ત્ર કે નિર્વસ્ત્ર કોઈ પણ યુવતીને જોતાં ગુંડાગીરીની આંખ ચમકી ઊઠે છે. સભ્યતાની ત્રણ મર્યાદા : વાણી, આંખ અને વર્તનને શિષ્ટતાની બહાર જવા ન દેવાં. ત્રણેમાંથી એકે મર્યાદા ન પાળનાર ઝડપથી ગુંડાગીરીની દુનિયામાં પ્રવેશે છે. અજાણી રૂપાળી યુવતીને નિહાળી ગુંડાએ ટટાર બની જવાબ આપ્યો :
‘હા, હા, આપેલા પૈસા જોઈએ છે, મફતના નહિ !’
‘અને પૈસા ન મળે તો એની બૈરી…’ બીજા ગુંડાએ પહેલા ગુંડાની પૂર્તિમાં કહ્યું,
‘કેટલા પૈસા જોઈએ ?’ એકાએક જ્યોત્સ્નાએ પૂછ્યું.
