‘પણ આમાં તો કીલો કંકુઆળો નથી થાતો, કીલાની ખુરસી કંકુઆળી થાય છે—’
‘તમે તો આવા ને આવા જ આખાબોલા રહ્યા–શિરસ્તેદાર થયા, તોપણ’—
‘હું આખાબોલો નથી, સાચાબોલો છું,’ કીલાએ સમજાવ્યું: ‘ને સાચું બોલી નાખું છું, એટલે જ સહુને કડવો ઝેર જેવો લાગું છું, સમજ્યો ને મોટા?’
‘પણ જિંદગી આખી આવા કડવા ને કડવા રહેશો? જરાક તો મીઠાશ રાખો જીભમાં!’
‘મીઠાશ રાખવાની તો બહુ મહેનત કરું છું પણ કોણ જાણે કેમ, દુનિયા જ એવી કપટી છે, કે જીભમાં કડવાશ ન આવતી હોય તોય આવી જાય—’ કહીને કીલાએ સમજાવ્યું: ‘જો ને આ ત્રણ નામ તેં ગણાવ્યાં, એ ત્રણેય જણાને કીલા સાથે સગપણ સાધીને પોતપોતાનો સ્વાર્થ સાધવો છે.
‘એમાંય તમને સ્વાર્થ દેખાય છે? તમને કોઈ કન્યા આપવા આવ્યા, એમાંય સ્વાર્થની ગંધ આવે છે?’
‘ગંધ નથી આવતી, આ તો નજરે જોઉં છું. આ નગ૨શેઠને એ. જી. જી. સાહેબની મહેરબાની મેળવવી છે એટલે મને લાગમાં લેવા માગે છે. મુનસફ સાહેબને મુનસફના હોદ્દાથી સંતોષ નથી. એને વળી ઉપલી કોરટમાં સરન્યાયાધીશ થવાના ધખારા છે. ત્રણ-ત્રણ વરસથી એ ખુશામત ને ખટપટ કરી રહ્યો છે, પણ ફાવતા નથી એટલે હવે મને રાજી કરવા નીકળ્યા છે. ને મહાલકારીની કચેરીના અવલ કારકુન એક ફંદામાં ફસાઈ ગયા છે, એણે ખાયકી બહુ ખાધી છે, એટલે ઉપરી ખાતામાં તેની નનામી ફરિયાદ થઈ છે. એને હવે નોકરી જાવાની બીક છે, એટલે મને લાગમાં લેવા નીકળ્યા છે—’
આવી આખાબોલી વાણી સાંભળીને નરોત્તમ અવાક થઈ ગયો
