દિસે સંકોચાતું પણ વધુ વધુ એ જલ હજુ,
અને આ હૈયું તો વધુ વધુ જ વિસ્તીર્ણ બનતું;
નથી વેલા આવી, સર બની શકે ના ઉદધિ,
કદી ફેલાયેલું હૃદય ન અવિસ્તીર્ણ બનશે.
વ્હાલા તળાવ! તુજને ત્યજી જાઉં હાવાં,
હૈયે સદા ધરીશ હું ઉપકાર તારા;
ભેટો બને, નવ બને, પ્રભુ જાણનારો,
કિન્તુ મિલાપ નકી આખર એક સ્થાને.
આકર્ષી સિન્ધુ લે છે, ને હું ખેંચાઈ તહીં પડ્યો;
ડૂબતાં ડૂબતાં કિન્તુ જૂનું નામ જપી રહ્યો!
૨૮-૧૨-૧૮૯૬
બેપરવાઈ
હતી પરવા, હતી લઝ્ઝત, હતી જાહોજલાલી કૈં;
અહો! દિલદારની સોટી જિગરમાં લાગતી'તી કૈં.
દીઠી મહબૂબને શિકલે પૂરી ખૂબસૂરતી - આહા!
હતાં ના આંખને ચશ્માં તહીંનો ડાઘ જોવાનાં!
હમારી આમદાનીમાં હતો હિસ્સો સનમનો કૈં;
જિગરના તાન ઊંડામાં સફર સાથે થતી'તી કૈં.
જિગર ચાલ્યું ઉછાળે તે હતું કૈં શ્વાસ લેતું ત્યાં;
હતી ના એશમાં કોઈ પર્ હેઝીની હયાતી ત્યાં,
સનમના માપમાં મ્હારૂં સમાતું આંસુડું પ્યારૂં;
મગર તે દી ચડી જોશે વહ્યું તોડ્યું જૂનું પ્યાલું.
ઝીલાયું અન્ય કો પ્યાલે અને ત્યાં એ રહ્યું રમતું;
મગર એ જામ માશૂકને, અરેરેરે! નથી ગમતું.
કહ્યું મેં 'આવને - દિલ્બર! હવે હદ અન્ય આ જો જો,
'હવે હદ અન્યમાં આવી નવું પ્યાલું જરી પી તો!'
ન આવે એ! ન ઊઠે એ! દિસે નિદ્રા બહુ ગાઢી!
હમે તો કૂચ છે માંડી! રહી એ દૂરને પલ્લે!
