ત્યાં પક્ષીઓ કિલકિલે પણ ના દિસે કો’:
અન્ધારમાં જગત આજ પડ્યું,અહો હો!
ત્યાં દૂર સિન્ધુ ઘૂઘવે, નદ ત્યાં મળે છે,
ત્યાં એ તુષારઢગના બુરજો ઉભા છે!
ત્યાં રાક્ષસો સમ ઊડે બહુરૂપધારી –
કાળો તુષાર નભના પડદા સુધીથી!
ત્યાં બર્ફનો અતુલ પ્હાડ પડ્યો ઢળીને,
નીચે ધસી લઈ જતો બહુ વૃક્ષને તે;
મ્હોટો કડાક કડડાટ થયો દિશામાં,
તે એ ડૂબ્યો ગરજતો ધૂમ સિન્ધુનામાં!
૯-૧-૧૮૯૪
મૃત્યુ
મેં બાપડું રમકડું કુમળું ઉછેર્યું,
આ પ્રેમના હૃદયનો રસ પાઈ પોષ્યું;
પારેવડા સમ હતું બહુ ભોળિયું એ,
ને ગીતડું પ્રણયનું મુજ બાલુડું તે!
મ્હારી પ્રિયા હૃદયનું ફુલડું હતું એ,
પ્રીતિ તણું મન હતું, સુખિયું હતું તે;
પોઢ્યું હતું મુજ કને દિન એક કાલું,
સૌએ રડી કળીકળી ફૂલ તે ઉપાડ્યું!
લોકો કહે ‘મરી ગયું’, સમજ્યો ન હું તો;
ચાલ્યાં લઈ ‘કુસુમ’,પાછળ હુંય ચાલ્યો;
જેને કહે જન ‘શ્મશાન’ તહીં ગયાં સૌ,
મ્હારી પ્રિયા હતી પણ જનસાથમાં ત્યાં.
ત્યાં કાષ્ટના ઢગ પરે ફૂલ તે સુવાડ્યું!
લોકે કહ્યું ‘શબ’ ભલે, ‘ફૂલ’ મેં કહ્યું’તું;
મેં તો કહ્યું, ‘અરર!ભાઇ, જરાક થંભો,
આ લાડલું કઠિન અગ્નિ વતી ન બાળો!’
રે સાંભળો! પણ તહીં ભડકો ઊઠ્યો શું!
મૂર્ચ્છા તળે દુઃખ ભૂલી ધરણી ઢળ્યો હું;
