11. જીવનની ખાઈ
રાતે વાળુ થઈ ગયા પછી આંગણામાં પથ્થરોને મંગાળે દૂધનો તાવડો ચડ્યો.
મહીપતરામ બહુ પોરસીલા આદમી હતા, અને થાણદાર સાથે સરસાઇ કરવાનો એક પણ અવસર ન ચૂકવાની એની જિદ્દ હતી. વળી આગલે જ અઠવાડિયે થાણદારને ઘેર પચીસક માણસોના ચૂરમાના લાડૂ ઊડ્યા હતા. તેનું વેર લેવા એણે આ વખતે ચાલીસ જણાની તૈયારી માંડી દીધી. ને આ તૈયારીનું બહાનું બન્યો ભાણેજ પિનાકી.
"ભાણો ચારમી અંગ્રેજીમાં પડ્યો છે. ને બાપડો બોર્ડિંગનાં કાચાં-દાઝ્યાં બાફણાં ચાવી ચાવી ઘેર આવ્યો છે, એટલે આજ તો ભાણાને મોજ કરાવવી છે."
નોતરા દેવા કારકૂન પાસે ટીપ કરાવવા માટે તેમણે કારકૂનને કહ્યું: "એક નોટ કરી લાવો."
કારકુન કોરા કાગળની એક જાડી નોટ-બૂક સીવીને લાવ્યો.
"આ શું?"
"નોટ".
"શા માટે?"
"આપે કહ્યું તું ને....નોટ કરી લાવવાનું?"
"અરે ડફોળ! મેં તુંને આવી નોટ બાંધી લાવવા કહ્યું' તું?- કે માણસોની નોંધ કરવા?"
કારકૂન મૂંગો ઊભો રહ્યો. અમલદારે માથું કૂટ્યું: "આ ગધેડાને બદલવા મેં દસ રિપોર્ટો કર્યા, પણ કમજાતના પેટના ઑફિસવાળાઓ....."
પછી પોતે જ ટીપ કરવા માંડી. એ વખતે અંદરથી પત્નીએ આવીને વચલા કમાડ પર ઊભા રહી, સસરાની સહેજ લાજ કાઢીને સ્વામી પ્રત્યે ધીમે સ્વરે કહ્યું: "સાંભળ્યું?"
"શું છે?"
"ત્યાં - એમને પણ કહેવરાવજો."
