જયા-જયન્ત /અંક પહેલો/ પ્રવેશ પાંચમો
| ← અંક પહેલો - પ્રવેશ ચોથો | જયા-જયન્ત અંક પહેલો - પ્રવેશ પાંચમો ન્હાનાલાલ કવિ |
અંક પહેલો - પ્રવેશ છઠ્ઠો → |
★
કાશીરાજ : વનમાં છે તે નગરમાં નથી.
- ઘટાનાં શાં આ ગાઢાં જૂથ !
- ને શો મંહીનો આ દેવનન્દન !
- જાણે મોહનાં ઉપવન.
- અંહી ઉતરતી હશે
- દેવાંગનાઓ વિહાર ખેલવા.
- સ્વીકારી મ્હેં ગિરિદેશની લગ્નપત્રિકા,
- ને જાઉં છું દેવગિરિનાં શિખરોમાં.
- આજની રાતી શિબિર માંઢ્યાં
- સૌન્દર્યવનની આ કુંજોમાં.
- નવયૈવના અંગો સરિખડી
- શી ફૂલડે ફૂલી છે ફૂલવાડી !
- ઓ નિર્જનતાની નિવાસિની !
- ત્હારો રસદેવ ક્ય્હાં ?
શેવતી : વીણો વીણો ને ફૂલડાંના ફાલ,
- ફોરે એવાં હૈયાં, સખિ !
- ગૂંથો ગૂંથોને ફૂલડાંની માળ,
- ગૂંથો એવાં હૈયાં, સખિ !
કાશીરાજ : (વેલી જૂથની પાછળથી)
- અહોહો ! ફૂલદેવીનું જાણે ગીત !
- વીણ, બોલે ! વીણ સંસારનાં ફૂલડાં
- અનન્તતાના યે ઉઘાડમાં.
શેવતી : સરખી સાહેલી કોઇ વીણવા ન આવે,
- વીણું હું વનને અકેલી રે;
- વીણું અલબેલી હું ફૂલ ફૂલની વેલી, ને
- વીણું ને થાઉં ઘેલી;
- હે ! વીણો એવાં ફૂલડાં, સખિ !
કાશીરાજ : એ ટહુકો ! જગતની કોયલ બોલી !
- પુષ્પ પુષ્પની પાંદડીમાં
- પ્રગટાવે છે કિરણો એ ટહુકાર.
- બોલે ! ત્હારા કંઠમાં જ છે ઝરણ
- વિશ્વના સમસ્ત શબ્દમાધુર્યનું.
- શી કૌમારની છે કુમાશ
- એની સૌન્દર્યની ઓઢણીમાં !
- શાં ત્હારી દેહલતાનાં નૃત્ય !
- આ પુષ્પલતાઓને યે લજાવે !
- અપ્સરાઓ સહુ શિષ્યાઓ હશે ત્હારી.
- બોલે ! કોના સદ્ભાગ્યની
- તું છે કલ્યાણવિધાત્રી?
શેવતી : આઘે આઘે છે મઢૂલી જોગીની મ્હારા,
- પાસે છે ફૂલડાંની વાડી રે;
- સાધીશું જોગ સ્નેહગંગાને કાંઠડે,
- વીણીશું ફૂલ દ્હાડી દ્હાડી;
- હો ! વીણો એવાં ફૂલડાં સખિ !
કાશીરાજ : દિલ દોડી ગયું , ને દેહ રહી;
- આવશે તે ય તુજ પૂજનાર્થે, સુન્દરી !
- ઝળહળે છે ત્હારી સૌન્દર્યજ્યોતિ,
- ઉડે છે ત્હાં આ પ્રાણનું પતંગ.
- ધીરી થાવ, પાંખો ! ધીરી;
- દાઝશો કે દઝાડશો મા.
શેવતી : આઘે-આઘે, પણ કેટલેક ?
- જન્માક્ષર કહે છે ગંગાને કાંઠડે.
- પણ ક્યહાં? ને કોણ
- આ કુમારીનો રસજોગી ?-
- પાછી વળી ન આવી સખીઓ
- વીણવા એટલે આઘેનાં કૂલ.
- ભરાઈ મારી છાબ તો કાંઠાભર
- વનની સુવાસલક્ષ્મીથી-
- આંબાની ડાળે છે મ્હારો હીંચકો.
- ચાલ, ચ્હડાવું ગગનની ઘટામાં
- આ મ્હારો યે ઝૂલો.
- મ્હારો હીંચકો રે અમર વેલડીની મ્હાંય.
- એ વેણુ !-કોણે વાઇ
- એ હૈયાવેધણ વેણુ ?
- નથી ચ્હડતો, આડો થયો
- ઝૂલો યે આજ-સખીઓ સરિખડો.
કાશીરાજ : દેવબાલે ! પુષ્પોમાં પુષ્પતા પૂરો છો,
- વેણુનાં યે વાગીશ્વરી છો
- મ્હને ઝૂલાવવા દેશો ?
- દેવને ફૂલહિન્ડોલે ઝૂલાવે છે,
- ફૂલપાંદડીને અનિલલહર ઝૂલાવે છે,
- આવડશે તો એવું ઝૂલાવીશ
- તમ દેહકલિકાને ય તે.
શેવતી : અગ્નિહોત્ર છે અમારે ત્યહાં;
- દેવકન્યા નથી, હું બ્રહ્મકન્યા છું
- આજ ઝૂલો યે આડો થયો,
- સખી સમોવડો.
કાશીરાજ : પણ વિધિ વાંકો નથી મ્હારો.
- રસનાં રસેશ્વરી ઝૂલે,
- ઝૂલો એવાં વનઘટામાં,
- ને ગાવ ત્રિલોકવેધી તે ગીત.
શેવતી : મ્હારો હીંચકો રે અમરવેલડીની માંહ્ય;
- અમરવેલડીની માંહ્ય;
- અમરવેલડીની માંહ્ય;
- મ્હારો હીંચકો રે અમરવેલડીની માંહ્ય.
- વીજળી જ્યમ ગગન મ્હાંય,
- કવિતા કવિનયન મ્હાંય,
- એમ હીંચી હૃદય મ્હાંય
- પ્રેમરાય
- ગાય;
- પ્રેમહીંચકો રે હ્રદયવેલડીની મ્હાંય;
- હ્રદયવેલડીની મ્હાંય;
- હ્રદયવેલડીની મ્હાંય;
- પ્રેમહીંચકો રે હ્રદયવેલડીની મ્હાંય;
- કંદર્પનો જ અવતાર !
- પ્રાણમાં પૂર ચ્હડે છે
- નિરખી નિરખીને એમને તો.
કાશીરાજ : પદ્મને હિન્ડોલે હીંચતાં
- જગલક્ષ્મી છો, કુમારિકે !
- આશીર્વાદ દેશો અતિથિ ?
શેવતી : મુગટ ભાખે છે ત્હમને રાજવી.
કાશીરાજ : એ મુગટ પહેરશો ?
- રસયોગીન્દ્ર દુષ્યન્તરાજે
- પ્હેરાવ્યો હતો સૌન્દર્યદેવી શકુન્તલાને.
શેવતી : દિલને દિલ અડકે, રાજેન્દ્ર !
- તો દીપક પ્રગટાવે અજબ જ્યોતના.
- દીઠા ત્ય્હારથી દૃષ્ટિએ વધાવ્યા,
- પ્રીછ્યા ત્ય્હારથી પ્રાણથી પોંખ્યા છે.
- મુગટધારી ઓ મહેમાન !
- માગો છો એવું આપજો.
કાશીરાજ : હૈયાં હિન્ડોળે ચ્હડ્યાં;
- ને એ હેંચકો યે છે
- અખંડ ડોલનો.
શેવતી : વગાડો ત્હમારી વેણુ,
- ને જગાડો જીવનનો મન્ત્ર
- થોભો, રાજેન્દ્ર ! થોભો;
- મા વાશો એકલડી એ વેણુ.
- મા વીંધશો એ શબ્દબાણે.
- હું યે ભણીશ એ પાઠ
- ને ત્ય્હારે માંડીશું રણસંગ્રામ.
- બોલશે ઓતપ્રોત આપણી બંસરીઓ,
- આ આંબાની ડાળો સમી,
- આ કોકિલવીણાના બોલ સમી.
કાશીરાજ : આજનો જ અતિથિ છું.
- બ્રહ્મતોલે ! ત્હમારો;
- પ્રભાતે પંખી ઉડી જશે;
- દેશો આતિથ્યનાં એંધાણ ?
શેવતી : દીઠાં હશે દિલનાં કમળો,
- તો પધારશે પાછા રાજહંસ.
- સજ્જનની સદ્વાંછના જ હોય.
- શું ઇચ્છો છો ? રાજેન્દ્ર !
કાશીરાજ : દેહ છે દેહનો ભૂખ્યો,
- આત્મા છે આત્માનો તરસ્યો.
- એક જ છે અભિલાષ, કુમારિ !
- ક્ષત્રિયરાજના યશમુગટે
- બ્રહ્મજ્યોતની કલગી થાવ.
- સુન્દરીકુલશોભન મુજ શકુન્તલા -
શેવતી : આતિથ્ય લઈ આતિથ્ય ન વાળ્યાં
- એ પુરાણકીર્તિ દુષ્યન્તરાજ.
કાશીરાજ : એ તો શાપના વિસ્મરણ.
- ત્હમારી તો બ્રહ્મભાલે !
- આશીર્વાદની સ્મૃતિઓ,
- અસ્તિત્વના થાળમાં જડેલી.
શેવતી : તો ત્હમારાં જ છે, રાજેન્દ્ર !
- પ્રાણનાં મન્દિર ને દેહના મહેલ
- નવલખ તારાઓની સાખે.
કાશીરાજ : બ્રહ્મબાલે ! ઉભો છે વિરાટ
- કોટી નયને નિરખતો આપણો કોલ.
- કોયલ સાક્ષી, ને ફૂલડાં છે સાક્ષી.
- ફૂલડાં ફોરશે ને કોયલ ટહુકશે,
- ત્ય્હાં સૂધી આપણે ય બે
- ટહુકશું ને ફોરશું
- રસની અમૃતકુંજોમાં.
- ચાલો, ચાલો, સલૂણી ! રસકુંજમાં.
શેવતી : ચાલો, ચતુર સુજાણ !
કાશીરાજ : ઉગ્યા નયનોમાં ભાણુ;
શેવતી : મ્હારા પરમ કલ્યાણ !
કાશીરાજ : રસકુંજમાં
- ચાલો રસની સરિતાને ઘાટ હો !
- ચાલો ફૂલડાં ને વેલી પૂરે વાટ હો !
શેવતી : મ્હારા રસિયાને માટ;
- રસકુંજમાં.
શેવતી : (ઉપવન દાખવતી)
- ખીલ્યો સુન્દર શોબાગ !
કાશીરાજ : (શેવતીનું દેહોદ્યાન દાખવતા)
- ખીલ્યો સુન્દર શો બાગ !
શેવતી : (ઉપવન દાખવતી)
- મહીં મધુરા પરાગ;
કાશીરાજ : (શેવતીનું દેહોદ્યાન દાખવતા)
- મહીં મધુરા પરાગ;
શેવતી : (સ્નેહલજ્જાથી કાશીરાજના વિશાળ વક્ષસ્થળ ઉપર માથું ઢાળી દઇ)
- મ્હારા અખંડ સૌભાગ્ય !
કાશીરાજ : રસકુંજમાં.